Azja i komary. Choroby tropikalne malaria i denga – zasięg, profilaktyka, objawy i leczenie. Informacje praktyczne jak chronić się przed komarami oraz jak uniknąć zakażenia i minimalizować ryzyko zachorowania

Od czasu do czasu pytania zadawane przez formularz kontaktowy są związane z ryzykiem zakażenia chorobami tropikalnymi przenoszonymi przez komary. Żeby nie powtarzać tego samego w indywidualnych mailach, dziś kilka odpowiedzi na najczęściej powtarzające się pytania.

Komary występują w całej Azji Południowo – Wschodniej. Ochrona przed komarami jest istotna nie tylko ze względu na komfort, ale możliwość zakażenia dwoma tropikalnymi chorobami – malarią i dengą. Ryzyka, choć jest ono tutaj umiarkowane, nie ma co lekceważyć, tym bardziej, że profilaktyka jest stosunkowo prostą sprawą.

Ochrona przed ukąszeniami komarów polega głównie na:

1) Noszeniu długich rękawów i nogawek, zwłaszcza od zmierzchu do świtu. Metoda jest niepraktyczna, ze względu na upał, więc sami nie stosujemy.
2) Używaniu moskitier wieszanych nad łóżkiem i siatek okiennych – łatwo je kupić i są tanie, nie warto targać z Europy. Zdarzało nam się korzystać z tego typu wynalazków, tzn. moskitier podsufitowych, a siatki okienne to jest podstawa, w przeciwnym razie do wnętrza po zmroku zlatują się chmary owadów najróżniejszych. Warto zwrócić na to uwagę przy wyborze hostelu, pensjonatu, a zwłaszcza mieszkania lub domku do wynajęcia na dłużej
3) Używaniu środków odstraszających komary tzw. repelentów. Te również najlepiej kupować lokalnie i wybierać preparaty, w skład których wchodzi aktywny składnik o nazwie DEET, najlepiej o jak najwyższym stężeniu, które w przypadku normalnie dostępnych w handlu preparatów dochodzi nawet do 99%. Z naszego doświadczenia wynika, że stosując odpowiedni repelent problem się właściwie rozwiązuje.

Repelent DEET – skuteczny środek na komary, meszki, kleszcze, muchy itp.

 

DEET to organiczny związek chemiczny wynaleziony na potrzeby armii Stanów Zjednoczonych po ciężkich tropikalnych doświadczeniach wojennych żołnierzy amerykańskich w czasie II Wojny Światowej. Stosowano go z powodzeniem w Wietnamie i innych arenach walk w Azji Południowej, czyli głównie w wilgotnych lasach deszczowych strefy zwrotnikowej. Do cywilnego handlu komercyjnego związek został dopuszczony pod koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia i obecnie dostępny jest pod różnymi nazwami handlowymi. Tak się składa, że wynalazki na potrzeby armii najczęściej robią bardzo dobrą robotę, nieinaczej jest w tym przypadku.

 

W odstraszacze zaopatrujemy się lokalnie, buteleczka 200ml kosztuje w przeliczeniu około 30zł, ale wystarcza na długo. Preparat łatwo rozsmarowuje się na skórze, trzeba uważać na oczy i usta, bo szczypie, pali i smakuje paskudnie, zwłaszcza w wyższym stężeniu. Generalnie polecamy, sami stosujemy, choć nie obsesyjno-kompulsywnie, to jednak staramy się pamiętać o aplikacji, gdy szykuje się dłuższa okazja plenerowa, zwłaszcza w okolicach zmierzchu lub świtu – wtedy komary są najżarłoczniejsze. Z pamięcia bywa jednak różnie…

Malaria – mapa występowania i skala zagrożenia

grafika: R.Botev - Creative Commons licence
grafika: R.Botev – Creative Commons licence

Malaria na Filipinach – występowanie i objawy

Według informacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ryzykiem objęte są obszary położone powyżej wysokości 600m n.p.m. na wyspach Luzon (największa wyspa archipelagu), Mindanao, Mindoro i atrakcyjnej turystycznie wyspie Palawan. Zagrożenie nie występuje na obszarach zurbanizowanych, bezpieczne są zatem zarówno stolica Filipin Manila, jak i aglomeracja Metro Cebu.
Malaria przenoszona jest przez komary z gatunku Anopheles albimanos. Wyróżnia się pięć gatunków zarodźców chorobotwórczych, z których najgroźniejszy jest wywołujący malarię tropikalną zarodziec sierpowaty. Początek choroby to zwykle dreszcze i podwyższona do nawet ponad 40 stopni Celsjusza temteratura ciała. Typowymi objawami są bóle głowy, wymioty i biegunka, a w końcowych etapach cyklicznie powtarzających się napadów następuje znaczne i gwałtowne obniżenie temperatury, któremu towarzyszy obfite pocenie. W przypadku potwierdzenia zakażenia stosuje się leczenie farmakologiczne pod kontrolą lekarza.

Malaria – chemioprofilaktyka – profilaktyka farmakologiczna (preparaty dostępne wyłącznie na receptę)

Dwa najpopularniejsze preparaty antymalaryczne dostępne w Polsce to:
1) Malarone (atowakwon/atovaquone 250mg, prokwanil/proquanil 100g) – 1 tabletka dziennie, dawkowanie w trakcie lub po posiłku. Przyjmowanie należy rozpocząć dwa dni przed wyjazdem, kontynuować w czasie pobytu oraz 7 dni po powrocie. Preparat polecany na wielu forach internetowych ze względu na najmniej dokuczliwe skutki uboczne. Nie mamy doświadczeń, nie chciało nam się codziennie pamiętać o temacie.
2) Lariam (meflochina/mefloquine 250g) – 1 tabletka tygodniowo, zawsze w ten sam dzień tygodnia, po posiłku. Przyjmowanie: 2 tygodnie przed wyjazdem, w trakcie pobytu i 4 tygodnie po powrocie. Jednym ze skutków ubocznych działania preparatu mogą być zaburzenia neuropsychiatryczne, co brzmi poważnie, kto by tam jednak przejmował się ulotką. Profilaktykę rozpoczęliśmy przed wjazdem do Kambodży i kontynuowaliśmy przez kilka tygodni. Zupełnie poważnie zauważaliśmy czasem dziwny niepokój, nieuprawnioną nerwowość, agresję i ogólnie jakieś takie mózgowe rozbicie dzielnicowe, więc odstawiliśmy piguły bez oglądania się na ryzyko zakażenia malarią, wyszło na dobre. Oczywiście każdy musi sobie podjać decyzję samodzielnie.

Denga – mapa występowania

grafika: Percherie - Creative Commons licence
grafika: Percherie – Creative Commons licence

kolor brązowy – obszar występowania komara Aedes aegypti

kolor czerwony – obszary występowania komara Aedes aegypti, na których liczba zakażeń i zachorowań zwiększa się z roku na rok (epidemia)


Denga (również gorączka krwotoczna) na Filipinach – występowanie i objawy

Denga występuje w strefie międzyzwrotnikowej właściwie na całym świecie (dokładniej między 35-tym równoleżnikiem północnym i 35-tym południowym). Rozróżnia się 4 typy wirusa, z których dwa wywołują najcięższą i najniebezpieczniejszą odmianę choroby zwaną gorączką krwotoczną, występującą głównie w Tajlandii i na Filipinach właśnie. Przenoszące dengę komary Aedes aegypti występuja znacznie rzadziej powyżej 1000m n.p.m.
W handlu komercyjnym nie jest dostępna szczepionka przeciw dendze. Profilaktyka polega na likwidacji siedlisk komarów oraz minimalizowaniu ryzyka ukąszęń o czym powyżej.
W typowych przypadkach choroba jest bezobjawowa (80%) lub przebiega łagodnie (15%), natomiast w przypadku gorączki i gorączki krwotocznej objawami są wysoka temperatura, uciążliwe bóle głowy, brzucha, mięśni i stawów, plamiste i grudkowe wysypki, ostra niewydolność górnych dróg oddechowych, wymioty, krwawienia z powstających na skórze pęcherzy, a także krwawienia do wewnątrz jam ciała, czasem utrata przytomności. Śmiertelne przypadki to głównie osoby starsze, małe dzieci oraz pacjenci z osłabionym układem odpornościowym. Denga to nie jest zagrożenie hipotetyczne – paru naszym znajomym przyszło się z tą chorobą zmierzyć, nic przyjemnego. W przypadku stwierdzenia objawów mocno polecam diagnozę lekarską opartą na wynikach badania krwi.
Lek przeciw wirusowi dengi nie istnieje, bardzo istotne jest utrzymanie równowago wodno-elektrolitowej, niekiedy w początkowym etapie stosuje się nawadnianie dożylne. Leczenie wspomaga się paracetamolem ze względu na jego własciwości przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Nie zaleca się natomiast stosowania ibupromu i aspiryny z uwagi na ryzyko wystąpienia krwawień.Uwaga: Okres wylęgania malarii to 7-30 dni, dengi 3-15 dni (średnio 4-7 dni). Dlatego w razie wystąpienia objawów nawet po powrocie najlepiej zgłosić się do lekarza i zwrócić mu uwagę na pobyt na zagrożonych obszarach. Specjalistyczne kliniki medycyny tropikalnej w Polsce znajdują się w Gdyni, Poznaniu i Warszawie.

 

Pozdro i trzymajcie się zdrowo!

 

źródła:
www.medycynatropikalna.pl
www.zdrowiewpodrozy.mp.pl
www.pl.wikipedia.org
www.cdc.gov
www.who.int

6 thoughts on “Azja i komary. Choroby tropikalne malaria i denga – zasięg, profilaktyka, objawy i leczenie. Informacje praktyczne jak chronić się przed komarami oraz jak uniknąć zakażenia i minimalizować ryzyko zachorowania”

  1. Hej Marych, czy Deet jest łatwo dostępny w Azji (np. Tajlandia, Kambodża)? Czy lepiej próbować zaopatrzyć się internetowo jeszcze w Polsce?

    1. Siema Bogna, preparaty zawierające DEET są dostępne bezproblemowo, zarówno w Tajlandii, jak i Kambodży, spokojnie kupisz na miejscu. Pozdro

  2. W.g mnie zanim wyjedzie się do innego kraju, gdzie istnieje realne zagrożenie powinniśmy się zgłosić do przychodni albo poradni chorób tropikalnych. Lepiej porozmawiać ze specjalistą, który z tymi chorobami ma do czynienia na co dzień. Jeżeli ktoś jest z Warszawy to polecam skontaktować się z http://www.spolka-lekarska.pl celem konsultacji przed jak i po wizycie w krajach, w których można się zarazić jakąś tropikalną chorobą.

    1. Dzięki za uwagi Jakub. Konsultacja ze specjalistą z pewnością nie zaszkodzi, ale czy to konieczne to już każdy musi sobie sam zdecydować. My zadowoliliśmy się researchem w necie i zamienieniem paru słów z pielęgniarką przy okazji szczepień na tężec, dur i coś tam jeszcze, nie pamiętam. Żyjemy ;-)

  3. Teraz do dengi trzeba rowniez dozucic zike bo przenosza ja te same komary. Stanowi ona powazne zagrozenie dla zdrowia nie tylko kobiet w ciazy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *